Haken op de kiezen...

Gebitsproblemen door verkeerde voeding:

Er zijn twee stromingen die het ontstaan van gebitsproblemen verklaren.

1. Te weinig slijtage door het eten van onvoldoende ruwvoer, zoals hooi en dergelijke.

2. Onvoldoende opname van calcium en vitamine D zorgt dat er metabolic bone disease ontstaat. Het bot van de kaken wordt slapper en slapper.

Naar onze mening als dierenartsen van Dierenkliniek Wilhelminapark is de 2e optie de voornaamste oorzaak van het ontstaan vvan gebitsproblemen

 Het calcium en vitamine D tekort is de

 voornaamste oorzaak van het ontstaan

 van gebitsproblemen!

ADD - Acquired Dental Disease = verkregen gebitsproblemen ....

Konijnen hebben een ongewone calcium stofwisseling. Wanneer een konijn voeding met te weinig calcium en vitamine D krijgt ontstaat er een tekort aan calcium in het bloed.

Een konijn dat bijvoorbeeld gemengd voer krijgt eet vaak alleen de lekkere dingen op. Het zal vaak de bikskorrels die er tussen zitten laten liggen. Deze bikskorrels zijn juist belangrijk voor de calcium en vitamine D opname van het het konijn en het krijgt dus te weinig hiervan.

Dit zal er toe leiden dat het konijn calcium uit zijn kaakbot gaat halen. Hierdoor ontstaat botontkalking. Dit heet osteodystrofie, of medisch niet helemaal correct, "osteoporose".

Het kaakbot wordt slapper en de kieswortels slijten niet op elkaar af maar groeien het kaakbot in. Als ze tegen de cortex aangroeien die stevig is dan gaan de kiezen scheef groeien. Het gevolg hiervan is dat er slijtage problemen ontstaan waardoor haken gevormd worden!

In de bovenkaak gaan de haken uitgroeien richting het wangslijmlvlies en in de onderkaak gaan de haken richting de tong uitgroeien.

Afwijkende stand (malocclusie) van de kiezen kan ontstaan doordat de kiezen losser in het kaakbot komen te staan. Hierdoor ontstaan, door afwijkende slijtage haken.

De haken kunnen in de tong of de wang gaan steken. Dit is erg pijnlijk voor het konijn en een konijn kan daardoor minder gaan eten of zelfs stoppen met eten.

Als de kiezne op het laatst sterk afwijkend worden dan kunnen er ook afwijkende kiezen ontstaan - waardoor het konijn minder goed kan eten.

Konijnen kunnen een natte kin krijgen omdat ze door de irritatie van de haak op het slijmvlies van tong of wang meer gaan speekselen.

Diagnose...

Als gedacht wordt aan haken op de kiezen kunnen die al vaak door middel van een bek-inspectie aangetoond worden. Deze inspectie kan het best gedaan worden door met behulp van een oorkijker (otoscoop) met een speciaal opzetstuk in de bek te kijken. Meestal zijn zo de haken al goed te zien. Soms moet een konijn verdoofd worden om een goed beeld te krijgen van de kiezen.

Een bekinspectie op de juiste wijze ....

Als konijnen dierenartsen gebruiken wij een speciaal opzetstuk op de oorkijker.

Otoscopen voor een bekinspectie ....

Als er te lange kiezen zijn dan moeten we deze slijpen onder verdoving ....

Als er te lange (= verlengde kiezen) aanwezig zijn dan zullen deze ingekort wordne onder verdoving (= sedatie) te worden gebracht. We hebben een speciale dosering voor de konijnen verdoving ontwikkeld en het verdovingsrisico bij ons voor een konijn is niet groter dan voor een hond of kat. We geven een pijnstiller en een antibioticum voordat we aan de behandeling beginnen.

De behandeling ...

Het is van belang om een goed zicht op de kiezen te krijgen. Een beksperder of verende wangsperder (voor op de snijtanden), een wangsperder (diverse maten) en goede verlichting zijn hiervoor onmisbaar. Ook is het aan te raden om een loepbril te gebruiken om de kiezen goed te kunnen zien. We maken zoveel mogelijk foto's van het gebit, dit heet stomatoscopie = foto's in de mondholte.

We maken foto's om te zien wat we tegen komen en ook voor een volgende keer om te zien wat we gezien hebben.

We gaan het gebit van een konijn behandelen .... Licht - Scherp zien - Vastleggen ....

Op de foto's hieronder is een normale kies behandeling van ons te zien: we boren de haken weg ....

Behandel methodes van kiesproblemen .....

Het is belangrijk om te weten dat de haken kunnen terugkomen, soms al na enkele weken. De stand van de kiezen is afwijkend geworden en de kiezen groeien 2 tot 4 mm per week, na een paar weken zijn de problemen vaak weer terug!

Er zijn 3 manieren om de haken bij kiezen weg te halen:

1. Alleen de haken weghalen (om de paar weken) - voordeel blijft dan eten.

3. Het "radicaal" inkorten van de kiezen met behoud van glazuurrichels (om de paar maanden) - zal een opstart probleem kunnen hebben maar komt weer snel aan het eten.

Het probleem komt echter terug?!

In een klein deel van de konijnen zal een enkele gebitsbehandeling tot een oplossing leiden. Echter in het merendeel van de gevallen zal het probleem steeds weer terugkomen. Als de stand van de kiezen afwijkend is geworden dan zal het probleem steeds weer terugkomen!

Groeien de kiezen altijd door?

Het is bekend dat de tanden en kiezen gedurende het gehele leven door blijven groeien. Als er echter ADD kiezen zijn ontstaan dan kan de pulpaholte (= het leven) steeds meer en meer in de verdrukking raken en de groei van de kies gaat dan afnemen of zelfs geheel stoppen. Bij konijnen met ADD zal in het merendeel van de konijnen de groei van de kiezen steeds minder en minder worden: de snelheid van de uitgroei zal afnemen ....

Op de volgende pagina's gaan we de extractie en het stoppen van de groei door een wortelkanaalbehandeling bespreken.

Zijn er alternatieve behandel manieren ....

We krijgen vaak de vraag of we de afwijkende kiezen bij het konijn kunnen trekken om op die manier het probleem op te lossen. Het probleem is dat een konijn 6 kiezen in de bovenkaak en 5 in de onderkaak heeft. Ze staan in direct contact met elkaar. Als we een kies in het midden trekken dan zullen de tegenoverliggende kiezen blijven doorgroeien.

Kies extracties ....

Als we kiezen trekken dan zullen we liever de 1e en 2e kies vooraan of achteraan de rij van de kiezen trekken en niet de kiezen in het midden van de rij.

Wortelkanaal behandeling ....

Als alternatief hebben we tegenwoordig ook de mogelijkheid om de groei van de kiezen te stoppen door een wortelkanaalbehandeling - een pulpectomie op de 1e, 2e of 3e kiezen van de onderkaken. We zullen een wortelkanaal behandeling op de beide kieswortels van elke kies uit te voeren. Door wortelkanaalbehandeling stopt de groei en blijft de kies op de juiste lengte. De ervaring is dat de tegenoverliggende kies zich niet extra gaat verlengen.

We kunnen zoals hierboven beschreven staat de kiezen behandelen:

1. Haken weghalen met een rongeur

Het kan zijn dat we alleen de haken weghalen met een rongeur zonder dat we een verdoving nodig hebben dit zal elke 4 tot 6 weken nodig zijn. Voordeel: geen verdoving nodig - het konijn blijft gewoon eten de kiezen zijn nog mooi op lengte. Nadeel probleem komt snel terug.

2. Kiezen radicaal inkorten met behoud van glazuurrichels.

Als de kiezen verlengd zijn dan zullen we het konijn onder verdoving moeten brengen en de kiezen op lengte en in model brengen. De behandeling zal dan elke 2 -3 maanden nodig zijn. Klein nadeel: we voeren deze behandeling uit onder verdoving - sommige konijnen eten niet gelijk uit zichzelf en zullen in het begin geholpen moeten worden met dwangvoeding en met water verweekte brokjes.  Voordeel: probleem blijft 2-3 maanden weg.

Alternatieven op het inkorten van de kiezen zijn: extractie of een pulpectomie

3. Een extractie van de afwijkende kiezen

We kunnen kiezen trekken, maar we kunnen niet alle kiezen trekken bij het konijn zoals we dat bij een kat kunnen. Ook zullen we van te voren dentale röntgenfoto's maken of de afwijkende kies wel of niet getrokken kan worden.

4. Een wortelkanaal behandeling (= een pulpectomie)

Op de eerste drie kiezen van de onderkaken kunnen we een wortelkanaal uitvoeren.

Zie op de volgende pagina's over wat we kunnen doen bij kiesproblemen bij konijnen.