Oorzaken voor gebitsproblemen bij de cavia:
Hieronder vindt u de voornaamste oorzaken voor gebitsproblemen bij de cavia op een rij:
- Een tekort aan vitamine C. Het kaakgewricht wordt pijnlijk en de kaakspieren minder sterk. Hierdoor kunnen problemen ontstaan zodat de cavia niet meer wil eten, omdat dit hem pijn doet. De cavia loopt minder goed, er zijn pijnlijke ellebogen en knieën aanwezig.
- Als het vitamine C tekort langer bestaat, dan ontstaat er een afwijkende slijtage, doordat de onderkaak niet stevig tegen de bovenkaak getrokken wordt en niet stevig heen en weer geschoven wordt. Je ziet dan dat er een brug gevormd wordt over de tong van de voorste kiezen van de onderkaak.
- Door vitamine D tekort ontstaan slappe tanden en kiezen die gemakkelijk afbreken. Door te weinig vitamine D wordt het calcium niet in de botten en het gebit opgenomen.
- Door tandproblemen ontstaan er afwijkingen aan tanden en kiezen: dit is te zien aan een afwijkende slijtage en afwijkende tanden en kiezen. Als er schuin afgesleten tanden zijn: denk aan een tandwortelontsteking aan de lange zijde van de ondersnijtanden, als er te dikke of samengestelde tanden zijn slijt deze onvoldoende. Zijn enkele specifieke voorbeelden.
- Door kiesproblemen ontstaan er afwijkingen aan tanden en kiezen: dit is te zien aan een afwijkende slijtage en afwijkende tanden en kiezen. Kijk dan vooral naar het oppervlakte van de tanden en kiezen: is het kauw oppervlak normaal: controleer de glazuurrichels en dentine dalen. Is er een 30 graden hoek tussen de kiezen van de onder en bovenkaak. Is de kleur normaal of afwijkend, zijn er verdikte kiezen aanwezig – denk dan aan reuskiezen. Voel de kaaktakken af naar abcessen en of er doorgroeiende kieswortels zijn en vooral of deze doorgroeiende kieswortels verdikt aanvoelen = reuskies (= een macrodont).
- Trauma aan de tand. Wanneer de tand door trauma af breekt gaat kan de tand na verloop van tijd weer teruggroeien. Echter deze kan dan verkeerd groeien waardoor een afwijkende stand ontstaat. Soms groeit de tand helemaal niet meer terug. De tegenoverliggende snijtand slijt dan niet af en zal door blijven groeien.
- Trauma aan het kaakgewricht. Als er vitamine c tekort is en als de tanden achter een tralie van het hok blijven hangen of er wordt zonder een verdoving een starre beksperder op de tanden gezet kan er een luxatie of overrekking van de ligamenten van het kaakgewricht ontstaan. We zien dan geen tand – kies afwijkingen maar wel een stand van de onderkaak en een afwijkende slijtage van de tanden en kiezen!
- Abces aan de kaak. Door trauma kunnen tanden of kiezen afbreken. Kieswortels kunnen afwijkend worden – als er geen gesloten kauwoppervlak is of er is ruimte naast de kies in de tandkas of er zijn haken op de achtertse bovenkaak kiezen die iwonden veroorzaken in het slijmvlies. Doordat bacterien onder het slijmvlies terecht komen kunnen er ontstekingen van de tand of kieswortels of zelfs abcessen ontstaan. Ook kan er een lymfadenitis ontstaan een abces in de hals in de lymfknopen zonder aanwijsbare oorzaak.
- Een corpus alienum of er zit voedsel tussen de kiezen vast – je ziet dat een cavia gek loopt te doen met de bek.
- Werkelijke ADD – acquired dental disease komt niet voor bij de cavia: alle gebitsproblemen bij de cavia zijn verkregen omdat er geen erfelijke malocclusie van de snijtanden in de cavia bestaat en alle tand- en of kiesproblemen zijn dus later ontstaan maar niet door ADD of voedingsproblemen zoals we dit bij het konijn beschrijven. Bij een konijn is ADD – Acquired Dental Disease echt een verkregen probleem gebitsprobleem – VGP – door een voedingsprobleem. Als je kijkt naar Metabolic bone disease – MBD of ADD – acquired dental disease zoals deze uitdrukking door konijnenspecialist Francis Harcourt Brown is bedacht (in 2005) en door haar beschreven dan is er een fundamenteel verschil tussen het konijn en de cavia. Werkelijke ADD – acquired dental disease komt niet voor bij de cavia: alle gebitsproblemen bij de cavia zijn verkregen omdat er geen erfelijke malocclusie van de snijtanden in de cavia bestaat en alle tand- en of kiesproblemen zijn dus later ontstaan maar niet door ADD of voedingsproblemen zoals dit bij het konijn wordt beschreven. Bij een konijn is ADD – Acquired Dental Disease echt een verkregen probleem gebitsprobleem – VGP – door een voedingsprobleem. De kiezen bij een konijn staan recht in de onder- en bovenkaak en als het kaakbot slapper wordt kunnen de kiezen uitgroeien richting de onderkaak en op de cortex vastlopen en dan scheef komen te staan. Doordat de kauwoppervlaktes niet meer onder een hoek van 10 graden op elkaar staan ontstaan er door de zijdelingse kauwbeweging bij het konijn haken op de kiezen met een afwijkende stand. Bij een cavia kan dit niet, de kiezen staan al in een S-bocht in de kaak in een hoek van 30 graden ten opzichte van de boven en onderkaak en de stand geeft geen aanleiding tot een afwijkend slijtage patroon, dit wordt al veroorzaakt door een afwijkende kauwbeweging en daardoor krijg je een afwijkend slijtagepatroon. Het minder hard op elkaar kauwen zorgt voor minder afslijting en daardoor verlenging van de kiezen. We zien dit aan de voorste kiezen van de onderkaak (brugvorming) of aan de achterste kiezen van de bovenkaak (haakvorming). Bij het konijn zien we ook haken midden in de kiezenrij door een afwijkende stand van de kiezen door ADD, bij de cavia zien we geen verlenging – haakvorming op de kiezen van de middelste kiezen van de kiezenrij. We zien dan wel reuskiezen in het midden van de rij, maar deze reuskiezen worden niet door ADD – een slapper kaakbot veroorzaakt. Bij de cavia zien we ook geen afwijkende stand van de snijtanden zoals we die bij het konijn zien. Er zullen bij de cavia nooit naar buiten krullende snijtanden ontstaan zoals we die bij een konijn met ADD problematiek zien. We spreken derhalve bij de cavia niet over ADD – Acquired Dental Disease, maar over andere oorzaken van de tand en kiesproblemen bij de cavia zoals op deze pagina beschreven zijn ….
Er zijn 4 hoofdproblemen qua gebitsproblemen aan te wijzen
- Vitamine C tekort geeft beiderzijds pijn in de kaakgewrichten en de cavia heeft een verslapte kauwspierbeweging hierdoor ontstaan slijtage problemen.
- Eenzijdige kaakgewricht belemmering of unilateral locking TMJ
Eén van de kaakgewrichten zit op slot, die kaak draait als het ware op het punt waar de kaak op slot zit.
De oorzaak kan een afwijkende kiezenrij (stephmouth), een afwijkende kies zijn (een reuskies), een tand of kieswortel ontsteking
of een abces. Of het probleem zit in het kaakgewricht zelf en dat is een eenzijdig kaakgewrichtsprobleem.
- Eénzijdige kaakgewricht ” luxatie “ of beter de ligamenten van een kaakgewricht zijn overrekt. De onderkaak komt scheef ten opzichte van de bovenkaak te staan.
- Tweezijdige kaakgewricht belemmering of bilateral locking TMJ. De onderkaak zit als het ware op slot. De onderkaak kan niet meer naar achteren worden bewogen doordat beide kaakgewrichten een probleem hebben of dat de ondersnijtanden voor de bovensnijtanden uitsteken en de onderkaak als het ware op slot zetten.
De oorzaak kan een afwijkende tand zijn of een tand- of kieswortelontsteking van de boven of onderkaak met evt een abces of
reuskiezen. Of het probleem zit in beide kaakgewrichten zelf en dat is een tweezijdig kaakgewrichtsprobleem.
De tand- of kiesproblemen geven een afwijkende kaakbeweging en onvoldoende slijtage. Eigenlijk krijg je een aanwijzing waar het probleem zit als je kijkt naar de tanden en kiezen. Als er geen tand- of kiesprobleem in beeld gebracht kan worden dan kan het probleem in een kaakgewricht zitten. In de komende pagina’s gaan we de problemen en behandeling van gebitsproblemen bij cavia’s toelichten.