Trekken van de kiezen bij de cavia

Het trekken van de kiezenbij een cavia is relatief moeilijke dan het trekken van de kiezen bij het konijn!

De bek bij de cavia is nauwer en de kiezen lopen in een s-bocht, en zeker bij een reuskies (= macrodont) zitten de kiezen met een verbrede en lange wortel verankerd en zijn zeer moeilijk te trekken.

We hebben als tandheelkundig dierenartsen bij cavia’s ruime ervaring met het trekken van de kiezen bij een konijn en beginnen dit ook bij de cavia te krijgen. Onze ervaring willen we met jullie delen:

•  De extractie van de bovenkaakskiezen is goed te doen, maar de extractie van een kies van de onderkaak is lastiger.
• Als er kiezen zijn die los zitten dan is de extractie makkelijk te doen.
• Als er kiezen zijn met loszittende delen zijn dan halen we deze weg en boren de kies in model.
• Als een kies niet te trekken is dan kan de kieswortel weggeboord worden met een operatie (zie onze volgende pagina hierover).

Extractie van een deel van kies is geen probleem ….
Indien een kies deels afgebroken is en deze zit los dan is het prima als deze getrokken wordt. Soms zien we dat er een abces ontstaat indien er een breuk is opgetreden. We behandelen de cavia dan met doxycycline (2x daags 10 mg/kg gedurende een paar weken) en een pijnstiller en ontstekingsremmend middel (meloxicam).

Een kies trekken in de bovenkaak ….
Als er een afwijkende kies is in de bovenkaak dan is onze eerste optie na het in kaart brengen van het probleem met een endoscoop en dentale röntgenfoto: extractie. De kies extractie in een bovenkaak is relatief eenvoudig, de bovenkaak is breder dan de onderkaak en onze ervaring is dat je intra oraal er beter bij kan. Alleen als er een reuskies aanwezig is – en sterk vergrootte en verbrede kies die vast zit in de tandkas dan is een extractie moeilijker.

Een afwijkende kies in een bovenkaak is relatief makkelijker te trekken dan een kies in de onderkaak. Echter als er een reuskies aanwezig is dan is de extractie ook lastig in de bovenkaak. Bij deze cavia was de bovenkaakskies goed te trekken:

Bij cavia Rick was een abces achter het oog ten gevolge van een kiesprobleem aanwezig. We gaan op zoek naar de abcesholte en gaan de kies behandelen..

We kunnen deze kies rondom losmaken en trekken. In dit geval was dat goed te doen omdat er een groot deel van de kieswortel afwezig was door de ontsteking.

Als je meer over het kieswortel probleem van Rick wil lezen en hoe we het abces en het oogprobleem hebben kunnen verhelpen lees hier ….

De kiezen van de bovenkaak kunnen we dus relatief makkelijker trekken dan die van de onderkaak ….

Kiesextractie van de onderkaak: er zijn een paar redenen te bedenken om het niet te doen ….

• Er is erg weinig ruimte in de mond bij een cavia om een kies vanuit de mond te trekken (bij een konijn lukt dit makkelijker).
• De kiezen zijn erg lang en ze lopen in een bocht = zijn krom = lastiger om te trekken.
• De kiezen zijn niet mooi rond en glad maar bestaan uit meerdere lagen => zitten dus vaster omdat er meer kiesoppervlakte is. De kies is hierdoor sterker verankerd dan bij een konijn.
• Het kaakbot is erg dun, je breekt gemakkelijk een stuk kaak of de gehele onderkaak.
• De kiezen die er tegenover liggen blijven doorgroeien!

Hieronder laten we de lengte en de vorm van de kiezen zien ….


Het kaakbot is erg dun: de kiezen schijnen door het bot heen ….

Wat is ons beleid in het trekken van de kies in een onderkaak ….

Als er losse kiesdelen of een losse kies door pus aanwezig is in de onderkaak dan zullen we deze zeker trekken.

Ook kunnen we kiezen trekken die door een ontsteking aangetast zijn. Een mooi voorbeeld is cavia Chip die een reuskies heeft met een gedeelte dat ontstoken is. Aan de achterkant van de kies is een groot deel aangetast.

Op de röntgenfoto hieronder is de 4e kies achteraan de onderkaak dikker dan de kiezen ervoor er is een zogenaamde reuskies. Maar wat opvalt aan deze kies is dat er een opheldering aan de achterzijde van de kies te zien is.

Ook op de foto in de mond is een bruinverkleuring achteraan deze kies te zien.

Als we met een kiesextractor de kies navoelen dan zie je dat de molar extractor van Crossley in het aangetaste kiesdeel naar beneden schiet – meer dan 0,5 cm de diepte in.

We maken de kies rondom los en trekken deze. De tandkas vullen we op met zalf en spongostan en hechten het slijmvlies.

Op de röntgenfoto’s is te zien dat de 4e kies – de reuskies volledig getrokken is.

Vergelijk de kieswortel met de toegenomen groeikernen op de foto aan de rechterkant hieronder.

NB: Als we de kies niet kunnen trekken dan is het wegboren van de kieswortel een alternatief zie onze volgende pagina hierover ….

Wat is het gevolg van een extractie – orthodontie ….

Als we een kies trekken dan is altijd de gedachte wat gaat er gebeuren met de andere kiezen ….

We hebben goed nieuws: op een of andere manier regelt een cavia dit zelf, met een soort orthodontie (zie hieronder) ….

Wat is er te zien aan het gebit van een cavia 2 maanden na een extractie van de 4e kies van de linkeronderkaak?

De 4e kies van de linkerbovenkaak is iets te lang.

We slijpen de kiezen in model en wachten af ….

Wat schetst onze verbazing na een maand: de kiezen van de onderkaak hebben zich aangepast er heeft zich een soort orthodontie bij de cavia voorgedaan.

De 1e-2e-3e kies van de onderkaak is net zolang als de 1e-2e-3e-4e kies van de bovenkaak geworden ondanks dat er een kies mist.

Het lijkt wel orthodontie – de kiezenrij met een getrokken kies past zich aan aan de kiezenrij waar er geen kies getrokken is.

In dit geval is dit goed gekomen ….

Dit is helaas niet altijd het geval: de tegenoverliggende kiezen kunnen blijven doorgroeien!

Indien de kiezen getrokken zijn en niet meer aangroeien dan zal de tegenoverliggende kies door kunnen blijven groeien als de kiezenrij van de boven en ondekaak niet even lang is.

Zie bij cavia Pietje waarbij door een tandabces de twee voorste kiezen aan de linkeronderkaak zodanig zijn beschadigd dat ze eruit zijn getrokken.

Om de 4-6 weken moet Pietje onder verdoving om de kiezen van de bovenkaak in te laten korten en daarbij wordt ook het gat in de kaak schoongemaakt.

We kunnen kiezen trekken bij een cavia, maar dit is relatief moeilijker dan de extractie van een kies bij het konijn.

Ons advies als tandheelkundig dierenarts bij de cavia: begin er niet aan als je niet het juiste instrumentarium en geen dentale röntgenapparatuur hebt.

Ons advies bij de extractie bij een cavia: het lijkt makkelijk, maar dat is het niet en als er een reuskies is die niet te trekken is boor dan de kieswortel weg – zie de volgende pagina ….