Afwijkende kiezen bij een cavia – reuskies of macrodont
Bij een cavia kunnen verschillende afwijkingen aan de kiezen gevonden worden. In dit geval laten we zien hoe een reuskies eruit ziet en wat het gevolg is. Op een latere pagina laten we zien wat we er aan kunnen doen als cavia tandheelkundig dierenarts.
Hoe brengen we reuskiezen in beeld?
We kijken met de bekinspectie met behulp van een loepbril en met een video-endoscoop de kiezen goed na of er afwijkingen zien. Ook maken we gebruik van dentale digitale röntgenfoto’s met een CR7 van Durr dental Vista Scan om de kiesstructuur te bekijken en kunnen dan zien of er afwijkingen aan de kieswortel zijn.
Individuele kiezen worden beoordeeld …..
Ook kijken we de kiezen na of er afwijkende kiezen qua kleur, vorm en structuur zijn In principe moeten alle kiezen in een rij (van 4 kiezen) er hetzelfde uitzien.
Als er verbrede kiezen zijn dan kan er sprake zijn van een reuskies of macrodont. Een reuskies kan aan de bovenkaak en aan de onderkaak voorkomen.
Soms is het heel subtiel en soms zijn er duidelijke afwijkingen te zien. In principe zijn alle kiezen even breed en is het kauwoppervlak hetzelfde qua glazuurrichels en dentine dalen.
We zien ook bij cavia’s twee reuskiezen. De 3e en 4e kies van de rechteronderkaak zijn enorm verhoogd aan de wangzijde en er zijn vleugels zichtbaar aan de tongzijde van deze kiezen. We komen hier later op terug: wat is de oorzaak van een reuskies is het een ontsteking of een afwijkende kauwbeweging?
NB: de oorzaak laten we hier even los het is een constatering – als je wil weten wat de oorzaak kan zijn klik op de link hierboven of lees verder ….
We zien ook meer dan twee reuskiezen: zie hieronder 3 reuskiezen aan verschillende onderkaken.
In het geval van deze cavia is de kaakbeweging van de linker- en de rechteronderkaak belemmerd. Normaal is de kauwbeweging van voor naar achter en een beetje opzij, maar in dit geval is er alleen een zijdelingse kauwbeweging mogelijk en ontstaan er aan beide kanten reuskiezen.
NB: de oorzaak laten we hier even los het is een constatering – als je wil weten wat de oorzaak kan zijn klik op de link hierboven of lees verder ….
Als er afwijkende kiezen zijn dan kunnen we deze kiezen mooi in beeld brengen met onze video-endoscoop. Op de foto’s hieronder is een sterk vergrootte reuskies te zien.
En met de dentale röngten kunnen we de kieswortels met elkaar vergelijken.
Met onze dentale röntgenfoto’s kunnen we de kieswortels in detail in beeld brengen wat betreft breedte van de kieswortels ten opzichte van elkaar, maar ook de structuur van de kieswortels.
Door een reuskies kan een abces ontstaan ….
Een reuskies kan een abces veroorzaken, maar in het merendeel van de reuskies problemen is dit niet het geval. De reuskiezen zorgen voor een afwijkend kiesslijtage met als gevolge een afwijkende kaakgewrichtbeweging en een afwijkende tandslijtage.
Door de afwijkende slijtage kunnen haken en zelfs vleugels ontstaan ….
We hebben bij cavia’s waarbij reuskiezen aanwezig zijn ook haken en vleugels zien ontstaan aan de binnenzijde van de reuskies. De enige verklaring is dat de kaakbeweging onvoldoende werkt. Er is geen voor achterwaartse beweging maar aan die zijde een zijdelingse beweging met een onvoldoende beweging naar de binnenzijde van de kies en hierdoor ontstaan vleugels aan de binnenzijde van de kies. Het ontstaan van haken of vleugels op de kiezen is te verklaren uit een bewegingsprobleem en niet vanuit een ontstoken kieswortelprobleem. De haak – vleugel wordt uiteindelijk steeds langer onvoldoende gesleten en verlengd.
Hoe verklaren we het ontstaan van een reuskies of macrodont …..
Eigenlijk is de oorzaak nog onbekend en niet wetenschappelijk bewezen. Hier gaan we ons idee naar voren brengen wat betreft het ontstaan van reuskiezen.
Deze mening hebben we gevormd door het behandelen, vastleggen en het bestuderen van meer dan 600 cavia’s met gebitsproblemen en we hebben daarbij ook pathologie laten uitvoeren. Lees hieronder onze verklaring voor het ontstaan van een reuskies.
We zien deze reuskiezen pas de laatste jaren doordat we beter in de bek van de cavia naar de kiesoppervlaktes kunnen kijken met een endoscoop en we hebben betere dentale röntgenfoto’s tot onze beschikking waarbij we beter naar de kieswortel samenstelling en breedte kunnen kijken.
Zie hierboven een röntgenfoto van voor 2016 (kijk verder naar boven voor de dentale röntgenfoto’s die we nu maken)
De normale kauwbeweging van een cavia ….
De normale kauwbeweging is voor achterwaarts en een beetje naar opzij we noemen dit een propalineal jaw movement.
– voor achterwaarts 1 cm is de sterkste kracht – sterkste slag. Dit wordt ook genoemd: rostro – caudaal of voor – achterwaarts.
– zijdelingse beweging links en rechts 0,5 cm is een minder sterke slag. Dit wordt ook genoemd: lateraal = zijdelings.
Waarom ontstaan er reuskiezen: naar ons idee door een afwijkende kauwbeweging ….
Een van de gedachtes voor het ontstaan is dat de normale kauwbeweging die voor-achterwaartse gaat nu in deze richting geblokkeerd wordt en nu meer zijdelings is. Het bot aan de zijkanten van de kaak is maar dun en er is dus veel druk op de kieswortel door de zijdelingse beweging. Vergelijk het met spondylose onder de ruggenwervels, de ruggenwervels die los ten opzichte van elkaar zitten vormen extra botaangroei = spondylose om de ruggenwervels weer minder bewegelijk te maken ten opzichte van elkaar.
Naar ons idee denken we dat er zoiets ook in de kieswortel aan de hand is: er worden veel nieuwe groeikernen gevormd in de kieswortel en hierdoor wordt de kieswortel steviger in de kaak verankerd.
Een andere oorzaak kan een kieswortelontsteking zijn. We hebben onderzoek naar dit gegeven gedaan en zien geen bacteriën bij de pathologie op reuskiezen, er is dus naar ons idee geen ontsteking in de kieswortel aanwezig voor het ontstaan van reuskiezen.
Wat gebeurt er als het probleem langere tijd aanwezig blijft ….
Door de zijdelingse beweging in plaats van de normale voor-achterwaartse beweging gaan er problemen aan de kiezen ontstaan die onomkeerbaar zijn. De kiezen worden breder en breder ten opzichte van de normale kiezen. De kiezen bestaan uit glazuur richels en dentine er tussen. De afslijting is sterk afwijkend geworden ten opzichte van normale kiezen. Het is als of de glazuurrichels in elkaar vervloeien en als het probleem langer bestaat beginnen de kiezen breder en breder te worden.
Deze verbreding ontstaat aan de wortelpunt. Door de zijdelingse in plaats van de voor-achterwaartse beweging ontstaan er andere krachten dan normaal op de kiezen. De wortelpunten zijn veel dikker dan normaal en sterk afwijkend. Wat het meeste opvalt is de sterke glazuurwoekering van groeikernen van de M2 op de foto hieronder. Dit begint ook al bij de M3, er ontstaan nieuwe glazuur groeikernen.
Vergelijk eens de P1 en de M1 die er normaal zijn en de volledig veranderde M2 en de deels veranderde M3.
.jpg)
Het probleem begint aan de wortel en groeit naar boven, als er eenmaal een verandering in de wortel ontstaat groeit deze langzaam naar boven en wordt het pas aan het oppervlak boven het slijmvlies zichtbaar. Maar dan is de verandering helaas onomkeerbaar en zal aanwezig blijven ….
Op de kies hieronder is de linkerkies een normale kies met een normaal aantal groeikernen (= apical buds) en rechts ziien we een sterk vebrede – vergrootte kies we noemen dit een reuskies en als je naar de kies in detail kijkt zie je een enorm toegenomen aantal groeikernen alsof ze explosief zijn toegenomen ….
NB: als er een kieswortelontsteking als oorzaak voor het ontstaan van een reuskies zou zijn dan begint het bacteriele probleem aan de bovenzijde van de kies of naast de kies en niet aan de kieswortel. Dit is voor ons weer een bewijs dat een bewegingsprobleem de oorzaak is voor het ontstaan van een reuskies.
Hoe behandelen we cavia’s met een reuskies en gebitsproblemen ….
We zullen elke 4 tot 6 weken een behandeling moeten geven. Na de gebitsbehandeling kan de cavia weer zelfstandig eten, zodra de eigenaar merkt dat de cavia niet meer zelf kan eten zal hij met de cavia langskomen voor een behandeling.
Een reuskies is onomkeerbaar en zal een levenslange behandeling om de paar weken nodig hebben ….
Nieuwe behandeling: het wegslijpen van de kieswortel ….
Sinds 2019 hebben we een nieuwe behandeling: we kunnen de kieswortel van de reuskies wegboren en dan zal de kies uitgroeien en afslijten op de tegenoverliggende kies. De kies zal verdwijnen na een paar maanden, zie de foto hieronder.
We hebben een extra pagina gemaakt over het wegslijpen van de kieswortel bij een reuskies bij een cavia ….
