Konijn abces behandeling
Let op: De behandeling van een abces aan de kaak is vooral gericht op het wegnemen van de oorzaak en niet op het geven van antibioticum. Als je alleen een antibioticum geeft dan zal het abces niet wegtrekken!
Abces geheel wegnemen of open leggen ….
1. Het abces in zijn geheel wegnemen heeft altijd de voorkeur!
2. Indien het abces niet in zijn geheel te verwijderen is, als het bijvoorbeeld in het kaakbot zit:
Abces openen en openhouden = marsupialisatie, deze keuze is na nr 1. de tweede optie!
Daarna twee keer per dag honingzalf of oor- of oogzalf met corticosteroïden in de holte aanbrengen.
Met welke zalf behandel je een abces bij een konijn?
Even een “kort ” antwoord op deze vraag is niet mogelijk. Belangrijkste is en blijft de oorzaak weg nemen en daarna afhankelijk van waar de abcesholte zit
een keuze maken wat we gaan gebruiken. Meestal zijn er anaerobe bacterien en als je de holte marsupialiseert gaan deze dood, want er komt zuurstof bij.
We maken de geopende abcesholte vrij van pus en dood weefsel, door de pus weg te zuigen en daarna weg te scheppen. Daarna schaven we de wand van de holte schoon en vegen alles weg met een tissue. De pus is erg pasteus en spoelen met NaCl of andere vloeistof heeft daarom geen zin. De pus is kazig van substantie en dit spoel je niet zomaar weg.
1. Bij oppervlakkige wonden – holtes gebruiken we honing zalf – hierdoor granuleert de wond mooi snel dicht. Honingzalf zorgt dat er versneld granulatieweefsel ontstaat, hierdoor groeit de holte mooi dicht.
2. Bij diepere holtes die eerst op moeten schonen gebruiken we in eerste instantie oorzalf (easotic oorzalf R) of oogzalf (terracortril oogzalf R) met een corticosteroid erin. Deze cortico’s zorgen dan de pus vloeibaar blijft, je hebt minder reactie dan bij de honingzalf. Als de holte minder diep is geworden dan gaan we over naar honing zalf.
3. Bij een abcesholte onder het oog, waarbij de abcesholte onder het oog geopend en gemarsupialiseerd is net boven de jukboog: dringend advies gebruik dan GEEN HONINGZALF, de reactie die de honingzalf geeft is te sterk onder de oogbol, het werkt echt averechts en we raden dit ten sterkste af. Gebruik een oogzalf met een corticosteroïd erin zoals terracortril oogzalf R
4. Bij een kleine abces holte die mooi afgerond is met een kleine opening: holte opschonen en daarna opvullen met spongostan – dit heeft een verrassende werking er wordt geen pus meer gevormd als de abces holte opgevuld is!
We laten de eigenaar dagelijks of om de paar dagen de spongostan vervangen. Na 1 en 2 weken laten controleren we de abcesholte. De holte is na 2 – 3 weken dicht gegroeid. In de laatste fase geven we eventueel honingzalf mee en gebruiken geen spongostan meer.
5. Bij een grote abces holte die mooi afgerond is met een “kleine” opening: holte opschonen en daarna opvullen met gaas – tissue – dit heeft een verrassende werking er wordt geen pus meer gevormd als de abcesholte opgevuld is!
We laten de eigenaar dagelijks of om de paar dagen de tissue vervangen. Na 1 en 2 weken laten controleren we de abcesholte en schonen deze indien nodig op. De holte is na 2 – 4 weken dicht gegroeid. In de laatste fase geven we eventueel honingzalf mee.
6. een abcesholte zonder opening naar de buiten kant, bijvoorbeeld als we in de mondholte kiezen getrokken hebben. Daarna de abces holte hebben opgeschoond, dan kunnen we de holte opvullen met spongostan R en het slijmvlies dicht hechten. Deze spongostan blijft zitten en lost op en zorgt dat er geen nieuw abces ontstaat. De spongostan geeft ook tegendruk zodat het gehecht slijmvlies niet zo snel open gaat, omdat we de holte onder het slijmvlies hebben dicht gehecht.
– 2B: Abces openen en weer dicht hechten, dit vinden we een mindere optie!
- 2B1. Calciumhydroxide (NIET gebruiken)
- 2B2. AIPPMA of PMMA beads (liever niet gebruiken)
- 2B3. Langwerkende Doxycycline (liever niet gebruiken)
- 2B4. Honingzalf bij oppervlakkige wonden en holtes
- 2B4. Spongostan in holte inhechten
1. Het abces in zijn geheel wegnemen
We proberen een abces in het kapsel weg te nemen.
2. Het abces is niet in zijn geheel te verwijderen
– 2a Het abces openmaken en openhouden = marsupialisatie
We zullen altijd pogen om een abces te behandelen door de oorzaak op te zoeken, deze weg te nemen. Dit zijn bijvoorbeeld losse kiezen of kies restanten. Daarna wordt het abces uitgeschept en schoongemaakt. De beste oplossing is om het abces daarna open te houden door het abces kapsel aan de huid te hechten zodat het open blijft, gedurende een paar weken. Doordat het abces gemarsupialiseerd wordt komt er zuurstof bij de anaerobe bacteriën die meestal in het abces zitten en daar kunnen de anaerobe bacteriën niet tegen.
Dit is de methode die volgens ons de beste kans van slagen heeft: lees er meer over op de volgende pagina’s ….
We zalven daarna de abces holte 2x per dag met zalf, onze voorkeur gaat uit naar Terracortril oogzalf of easotic oorzalf.
Dit wordt verder besproken op een van de volgende pagina’s genaamd marsupialisatie ….
– 2B. Het abces openmaken en weer dicht te hechten
2B1. Calciumhydroxide (NIET MEER GEBRUIKEN !!!!!)
Tot een paar jaar geleden werd gekozen om een abces te openen en daarna Calciumhydroxide (= CaOH) inhechten. We hebben dit een paar jaar gedaan, maar zijn hiervan teruggekomen. De werking is gebaseerd op het verhogen van de zuurgraad tot een pH van 10 – 12. Hierdoor gaan de bacteriën dood. Het nadeel is dat ook het weefsel om de CaOH dood gaat (= necrose).
We adviseren om geen calciumhydroxide meer te gebruiken bij kaak abcessen, het geeft teveel reactie !
2B2. AIPMMA of PMMA beads (LIEVER NIET GEBRUIKEN !!!!!)
De antibiotic impregnated polymethacrylate beads ((AIPMMA of PMMA beads) worden gemaakt uit 2 componenten. Het is een plastic waarin antibioticum is opgelost. Door het bij elkaar mengen van de 2 componenten (vloeistof + poeder) ontstaat materiaal die als korrels gekneed uitharden. Bij deze reactie komt veel warmte vrij. Het antibioticum dat in de korrels gemengd wordt moet daarom hitte stabiel zijn, Gentamycine, clindamycine en cefalosporine zijn hittestabiel en kunnen gebruikt worden. Antibioticum die niet hittestabiel zijn, zoals penicilline, enroflaxine en oxtetracycline en doxycycline, vallen daarom helaas af.
Welk antibioticum zit er in de korrels ….
Het enige antibioticum dat geschikt is bij konijnen is Gentamycine een Aminoglucoside. Cefalospornes en Clindamycine kunnen namelijk een dodelijke diarree (= dysbacteriose) veroorzaken als ze in de mond van het konijn terecht komen. Een groot nadeel van Aminoglucoside (= Gentamycine) is dat het niet werkt tegen anaerobe bacteriën, Deze komen het meeste voor bij kaak abcessen bij een konijn! Indien er een Pasteurella bacterie aanwezig is in het kaak abces dan kan het wel werken. Het is echter wel zo dat de korrels ook tot irritatie kunnen leiden en dat ze opnieuw operatief weggehaald moeten worden.
Omdat in het merendeel van de gevallen er bacteriën in kaak abcessen aanwezig zijn gebruiken we deze methode niet !
2B3. Langwerkende Doxycyclinezalf (LIEVER NIET GEBRUIKEN !!!!!)
We hebben een tijdje een langwerkend doxycyclinezalf in een wond gehecht die we daarna weer dicht hechten. We gebruikten Atridox, dit was een 2 componenten middel dat eenmaal gemengd langzaam (= 10 – 14 dagen) Doxycycline eruit liet vrijkomen. Het nadeel was dat er maar kleine hoeveelheden in 1 dosering zat en dat het schrikbarend duur was. We spreken in de verleden tijd, het is niet meer in de handel! Het alternatief Doxyrobe is alleen in de Verenigde Staten verkrijgbaar.
We gebruiken geen langwerkende Doxycycllinezalf omdat het duur was en alleen in kleine hoeveelheden beschikbaar was!
2B4. Honingzalf
Honingzalf kan goed gebruikt worden in oppervlakkige wonden of abces holtes. Er is een sterkere reactie van genezing dan bij de corticosteroïden oor- of oogzalven.
Afgelopen jaar hebben we diverse keren honingzalf in de abces holte onder het oog gebruikt of in een abces holte ingehecht. We zijn hiermee gestopt, want we zien namelijk een overreactie in de gesloten abces holte ontstaan. Ook als er een abces holte onder het oog is, met een opening onder het oog, gebruiken we geen honingzalf, dit gaf een veel te heftige reactie!
We zijn daarom ook met het gebruiken van honingzalf in afgesloten ruimtes of onder het oog gestopt.
NB: Honingzalf kan dus wel in oppervlakkige abces holtes gebruikt worden.
B5. Spongostan inhechten
Indien een abces op een plek zit waar we geen opening naar de huid kunnen maken, zoals bijvoorbeeld in de mondholte ten gevolge van afwijkende bovenkaak kiezen, dan trekken we deze afwijkende kiezen. Ruimen de holte uit door met een scherpe lepel de holte schoon te krabben. Hierna brengen we Spongostan in de holte en hechten dan het slijmvlies dicht. De Spongostan blijft ter plaatse en voorkomt dat er pus ontstaat.
NB: als het mogelijk is maken we liever het abces open en halen dan zoveel mogelijk van het abces kapsel weg en hechten het open – marsupialisatie.
Zie de volgende pagina hierover.
____________________________________________________________________________________________________
Disclaimer wat betreft de door ons hierboven genoemde diergeneesmiddelen.
NB: Er zijn bijna geen geregistreerde diergeneesmiddelen voor konijnen.
De hierboven beschreven diergeneesmiddelen zijn geregistreerd voor het gebruik bij de hond of de kat.
Indien we als behandelend dierenarts denken dat er een diergeneeskundige noodzaak aanwezig is dan mogen we via de cascades behorend bij het Diergeneesmiddelenbesluit en de Diergeneesmiddelenregeling gebruik maken van de hierboven beschreven diergeneesmiddelen bij het konijn.
