Haken op de kiezen overzichtspagina
Wat gaan we doen bij het eerste bezoek bij een konijn met een terugkerend gebitsprobleem …
Als u bij ons komt met een konijn met een gebitsprobleem dat regelmatig terugkomt; dan zullen we bij het eerste bezoek het gebit beoordelen. We zullen met eerst met een otoscoop en indien nodig onder verdoving het gebit bekijken.
Met een video endoscoop maken we foto’s van de tanden en kiezen en leggen de problemen die spelen hiermee vast. En we maken dentale röntgenfoto’s, om de tand en kieswortels in beeld te krijgen. Daarna behandelen we het gebit op onze manier: we zullen de kiezen radicaal inkorten met behoud van glazuurrichels en we wachten nu af hoe het verder gaat. Als er enkele kiezen sterk verlengd of afwijkend zijn, zoals gespleten kiezen of losse kiezen dan zullen we deze wel trekken.
Controle zodra er weer een probleem ontstaat ….
Als het probleem na 2-3 maanden weer terugkomt kunnen we zien of het weer om dezelfde kiezen gaat die eerder het probleem gaven. En dan kunnen we per kies beoordelen wat we gaan doen qua behandeling.
De reden van het bovenstaande is dat we met zekerheid moeten kunnen zeggen welke kies het probleem is.
Vaak wordt er onvoldoende vastgelegd door de verwijzend dierenarts welke kies/kiezen het probleem geeft. Indien er meerdere kiezen het probleem geven zullen we per kies moeten kijken wat we aan deze afwijkende kies/kiezen kunnen doen. Moeten we het blijven slijpen, kunnen we de afwijkende kies trekken of kunnen we een wortelkanaalbehandeling uitvoeren.
De behandel opties die we per kies hebben zijn:
1. Haken weghalen (knippen) met een rongeur.
2. Kiezen radicaal inkorten (slijpen) met behoud van glazuurrichels.
3. Een extractie van de afwijkende kiezen.
4. Een wortelkanaal behandeling.
Kijk voor meer informatie op onze pagina’s over deze problemen
Let op: maak pas een afspraak als uw konijn weer last van het gebit heeft. Als het pas geleden (2-3 weken) aan het gebit geholpen is dan is het probleem voor ons niet zichtbaar.
Bekinspectie met een otoscoop
Als gedacht wordt aan haken op de kiezen kunnen die al vaak door middel van een bekinspectie aangetoond worden. Deze inspectie kan het best gedaan worden door met behulp van een oorkijker (otoscoop) met een speciaal opzetstuk in de bek te kijken. Meestal zijn zo de haken al goed te zien. Soms moet een konijn verdoofd worden om een goed beeld te krijgen van de kiezen.
Een bekinspectie op de juiste wijze ….
Als konijnen dierenartsen gebruiken wij een speciaal opzetstuk op de oorkijker.
Otoscopen voor een bekinspectie ….
Update 2022 we hebben een alternatief gevonden ….
We hebben via Eickemeyer een alternatief kunnen regelen om in de mond bij konijnen en knaagdieren te kijken: de Bi-Valve neusspeculum.
Deze is vergelijkbaar met de nasal speculum van Welch Allyn.

Haken weghalen zonder verdoving!
We kunnen ervoor kiezen om alleen de haken van de kiezen weg te halen als er alleen haken aanwezig zijn en geen verlengde kiezen.
Het konijn wordt in een handdoek gewikkeld en met een nasale speculum otoscoop of met een wangsperder zorgen we dat we goed zicht krijgen op de kiezen. We gebruiken een speciale naaldvoerder tang of een blakesley forceps om de haak weg te halen.
Het voordeel is dat een konijn dan niet onder verdoving hoeft te zijn voor deze behandeling wel moeten we om de paar weken een behandeling uitvoeren.

We hebben de afgelopen jaren hier goede ervaring mee opgedaan. Onze voorkeur gaat uit naar de blakesley forceps.
Als er te lange kiezen zijn dan moeten we deze slijpen onder verdoving ….
Als er te lange (= verlengde kiezen) aanwezig zijn dan zullen deze ingekort wordne onder verdoving (= sedatie) te worden gebracht. We hebben een speciale dosering voor de konijnen verdoving ontwikkeld en het verdovingsrisico bij ons voor een konijn is niet groter dan voor een hond of kat. We geven een pijnstiller en een antibioticum voordat we aan de behandeling beginnen.
De behandeling …
Het is van belang om een goed zicht op de kiezen te krijgen. Een beksperder of verende wangsperder (voor op de snijtanden), een wangsperder (diverse maten) en goede verlichting zijn hiervoor onmisbaar. Ook is het aan te raden om een loepbril te gebruiken om de kiezen goed te kunnen zien. We maken zoveel mogelijk foto’s van het gebit, dit heet stomatoscopie = foto’s in de mondholte.
We maken foto’s om te zien wat we tegen komen en ook voor een volgende keer om te zien wat we gezien hebben.
We gaan het gebit van een konijn behandelen …. Licht – Scherp zien – Vastleggen ….
Op de foto’s hieronder is een normale kies behandeling van ons te zien: we boren de haken weg onder verdoving ….

Behandel methodes van kiesproblemen …..
Het is belangrijk om te weten dat de haken kunnen terugkomen, soms al na enkele weken. De stand van de kiezen is afwijkend geworden en de kiezen groeien 2 tot 4 mm per week, na een paar weken zijn de problemen vaak weer terug!
Er zijn 3 manieren om de haken bij kiezen weg te halen:
- Alleen de haken weghalen
- Het radicaal inkorten van de kiezen
- Het “radicaal” inkorten van de kiezen met behoud van glazuurrichels
Het probleem komt echter terug?!
In een klein deel van de konijnen zal een enkele gebitsbehandeling tot een oplossing leiden. Echter in het merendeel van de gevallen zal het probleem steeds weer terugkomen. Als de stand van de kiezen afwijkend is geworden dan zal het probleem steeds weer terugkomen!
Groeien de kiezen altijd door?
Het is bekend dat de tanden en kiezen gedurende het gehele leven door blijven groeien. Als er echter ADD kiezen zijn ontstaan dan kan de pulpaholte (= het leven) steeds meer en meer in de verdrukking raken en de groei van de kies gaat dan afnemen of zelfs geheel stoppen. Bij konijnen met ADD zal in het merendeel van de konijnen de groei van de kiezen steeds minder en minder worden: de snelheid van de uitgroei zal afnemen ….
Op de volgende pagina’s gaan we de extractie en het stoppen van de groei door een wortelkanaalbehandeling bespreken.
Zijn er alternatieve behandel manieren ….

We krijgen vaak de vraag of we de afwijkende kiezen bij het konijn kunnen trekken om op die manier het probleem op te lossen. Het probleem is dat een konijn 6 kiezen in de bovenkaak en 5 in de onderkaak heeft. Ze staan in direct contact met elkaar. Als we een kies in het midden trekken dan zullen de tegenoverliggende kiezen blijven doorgroeien.
Kies extracties ….
Als we kiezen trekken dan zullen we liever de 1e en 2e kies vooraan of achteraan de rij van de kiezen trekken en niet de kiezen in het midden van de rij.
Wortelkanaal behandeling ….
Als alternatief hebben we tegenwoordig ook de mogelijkheid om de groei van de kiezen te stoppen door een wortelkanaalbehandeling – een pulpectomie op de 1e, 2e of 3e kiezen van de onderkaken. We zullen een wortelkanaal behandeling op de beide kieswortels van elke kies uit te voeren. Door wortelkanaalbehandeling stopt de groei en blijft de kies op de juiste lengte. De ervaring is dat de tegenoverliggende kies zich niet extra gaat verlengen.
We kunnen zoals hierboven beschreven staat de kiezen behandelen:
1. Haken weghalen met een rongeur
Het kan zijn dat we alleen de haken weghalen met een rongeur zonder dat we een verdoving nodig hebben dit zal elke 4 tot 6 weken nodig zijn. Voordeel: geen verdoving nodig – het konijn blijft gewoon eten de kiezen zijn nog mooi op lengte. Nadeel probleem komt snel terug.
2. Kiezen radicaal inkorten met behoud van glazuurrichels.
Als de kiezen verlengd zijn dan zullen we het konijn onder verdoving moeten brengen en de kiezen op lengte en in model brengen. De behandeling zal dan elke 2 -3 maanden nodig zijn. Klein nadeel: we voeren deze behandeling uit onder verdoving – sommige konijnen eten niet gelijk uit zichzelf en zullen in het begin geholpen moeten worden met dwangvoeding en met water verweekte brokjes. Voordeel: probleem blijft 2-3 maanden weg.
Alternatieven op het inkorten van de kiezen zijn: extractie of een pulpectomie
3. Een extractie van de afwijkende kiezen
We kunnen kiezen trekken, maar we kunnen niet alle kiezen trekken bij het konijn zoals we dat bij een kat kunnen. Ook zullen we van te voren dentale röntgenfoto’s maken of de afwijkende kies wel of niet getrokken kan worden.
4. Een wortelkanaal behandeling (= een pulpectomie)
Op de eerste drie kiezen van de onderkaken kunnen we een wortelkanaal uitvoeren.
Zie op de volgende pagina’s over wat we kunnen doen bij kiesproblemen bij konijnen.