Afwijkingen van de snijtanden:
Afwijkingen aan de snijtanden komen geregeld voor. We zullen op deze pagina een aantal oorzaken de revue laten passeren:
– Fractuur: ten gevolge van trauma (bijvoorbeeld val – ergens tegen op rennen) of vitamine D tekort
– Inkorten en dan een open wortelkanaal veroorzaken
– Het gebruik van een starre beksperder kan aanleiding geven tot het verlies van de tanden
– Erfelijke standsafwijking – prognathisme
– Verkregen standsafwijking (ADD) – prognathisme – malocclusie van de tanden
– Enkelvoudige standsafwijking – gewoon pech – orthodontie
We zullen een aantal tand afwijkingen op deze pagina behandelen: eerst een fractuur …
We zien af en toe konijn die een gebroken tand hebben. Een dergelijk konijn is gevallen, ergens tegen op gebotst is of ergens op gebeten heeft dat te hard was. In een dergelijk geval kijken we of we het losse gedeelte van de afgebroken tand kunnen trekken. Als de tandwortel nog aanwezig is en niet beschadigd is dan kan de tand gewoon weer uitgroeien.
We hebben de tand getrokken en een paar maanden later is de snijtand weer aangegroeid.
Soms is de tandwortel ook beschadigd en dan kunnen we deze extraheren als er bijvoorbeeld een abces is ontstaan. Een konijn kan goed functioneren met 3 snijtanden of 2 snijtanden (1 boven en 1 onder).
Drie snijtanden ….
Als er een abces aan de tandwortel van één van de vier snijtanden is, dan kunnen we deze ene tand trekken en gaat het konijn met drie snijtanden verder. Een konijn kan zich goed redden met drie snijtanden.
NB: We laten de eigenaar elke week zelf naar de slijtage van de tanden kijken om te zien hoe ze uitgroeien. Indien de stand van de tanden afwijkend wordt, bijvoorbeeld de twee tanden van de bovenkaak te lang worden, dan slijpen we de tanden weer in model (dit kan zonder verdoving).
Twee tanden ….
Ook kan er een tand rechtsboven en linksonder aanwezig zijn en het konijn kan zich hier heel goed mee redden.
Maar we hebben ook de mogelijkheid om alle snijtanden te trekken, een konijn redt zich goed zonder tanden!
Gebruik geen starre beksperder zonder verdoving ….
We hebben diverse konijnen met tandproblemen gezien doordat er een starre beksperder zonder sedatie werd gebruikt. Bij het onverdoofde konijn wordt deze beksperder tussen de snijtanden gezet en de bek wordt open gedraaid om de kiezen te bekijken. Het konijn bijt dan hard op deze starre beksperder en het gevolg is dat er slijmvlies en bot af sterft. Zie het ergste gevolg ooit bij Fleur: alle tanden moesten worden getrokken!
Malocclusie = afwijkende stand ….
Door een erfelijk probleem (= te lange onderkaak) of door een verkregen gebitsprobleem kan een malocclusie van de snijtanden ontstaan. De stand van de snijtanden kan zodanig verstoord raken dat deze niet meer op elkaar afslijten. Doordat de tanden van het konijn hun hele leven lang doorgroeien levert dit al snel problemen op. De snijtanden worden te lang en er ontstaan zogenaamde olifantstanden. Om problemen te voorkomen is een behandeling noodzakelijk.
Je ziet bij deze malocclusie van de snijtanden = prognathisme dat de onderkaak te lang is en dat de snijtanden niet meer op elkaar terecht komen. De stand – aansluiting (occlusie) van de kiezen is in bijna alle gevallen nog wel goed bij deze konijnen.
Therapie ….
Er zijn drie mogelijkheden om doorgroeiende snijtanden te behandelen:
Deze mogelijkheden zullen hierna elk afzonderlijk besproken worden.
Orthodontie is niet echt een optie bij prognathisme ….
We hebben geprobeerd om bij konijnen die een malocclusie van de snijtanden hebben om de tanden dermate in een vorm te brengen dat ze bij uitgroeien in de juiste richting worden gedrukt. Zie op de foto hieronder. Helaas werkt dit niet goed, omdat de voorzijde van de snijtanden een harde glazuurlaag hebben en de achterzijde bestaat uit zachter materiaal = dentine. Er is ook met het aanbrengen van composiet = witte vulling op de snijtanden gepoogd de stand aan te passen, helaas werkt dit ook onvoldoende.
Orthodontie kan wel bij een afwijkende snijtand stand zonder prognathisme ….
We hebben Joep, een jong konijn gezien met een afwijkende stand van de snijtanden. De snijtanden stonden scheef ten opzichte van elkaar, de rechter bovensnijtand komt onder de linker bovensnijtand terecht. De onder en bovenkaak waren wel goed qua lengte ten opzichte van elkaar.
We maken gebruik van het feit dat de snijtanden 2 tot 2,4 mm per week groeien. En slijpen de rechter bovensnijtand en de stifttanden die scheef staan heel kort af.
Na een paar weken zie je al dat de stand wat beter is, we slijpen de snijtand rechts boven weer kort af.
En na een paar behandelingen zie het er goed uit ….
Orthodontie is dus werkzaam als er een individuele tand scheef staat maar niet als er prognathisme is.
