Besmettelijke snot of rhinitis bij het konijn

Als er besmettelijke snot is dan is het konijn besmet met een bacterie. Meestal is dit Pasteurella multocida, maar ook andere bacteriën komen geregeld voor!

In het antibioticum formularium voor het konijn staat:

Rhinitis is bij konijnen vaak bacteriëel van aard, maar secundair aan andere oorzaken (zoals huisvesting, stof, tocht, etc).

Deze vorm van snot komt vooral voor bij fokkers en andere eigenaren die veel konijnen hebben (zogenaamde multi household), door een verhoogde infectiedruk.Denk ook aan besmettelijke snot bij de jonge konijnen die daar net vandaan zijn gehaald. De bacteriële infectie is besmettelijk en kan andere konijnen besmetten. Als er meerdere konijnen snot hebben dan is de kans dat er besmettelijke snot is natuurlijk groter dan wanneer er 1 konijn met snot is en zijn partner heeft nergens last van.

Het is dus maar de vraag of Pasteurellla bacteriële infectie “de” oorzaak is van snot. Er wordt af en toe een vaccinatie tegen Pasteurella aangeraden, maar het is zeer de vraag of dit werkt. Ten eerste omdat er diverse andere bacterien betrokken zijn bij de bacteriële oorzaak van snot en ten tweede omdat snot bij multi house holds – fokkers eerder een huisvestingsprobleem is dan een bacterieel probleem.

Bacteriologisch onderzoek en antibiogram ….

Als je 100% zeker wilt zijn welk antibioticum je moet gebruiken dan moet je een bacterieel onderzoek uitvoeren. Echter in het antibioticum formularium voor het konijn wordt het mooi verwoord: “Een bacteriologisch onderzoek levert slechts zelden een bruikbaar resultaat op, aangezien contaminatie door de aanwezige neusflora moeilijk voorkomen kan worden.” Aan de hand van het advies in het antibioticum formularium voor konijnen kiezen we het antibioiticum. En geven dit antibioticum gedurende 4 tot 6 weken.

Als een jong konijn net bij een fokker vandaan komt dan noemen we het besmettelijke snot.

Dit jonge konijn heeft de besmetting in een omgeving opgelopen waar een hoge infectiedruk aanwezig is. De infectie gaat van het ene naar het andere konijn over.

We zien echter vaak dat van een koppel één konijn snot heeft – steeds aan het niezen is en neusuitvloeing kan hebben, maar dat het andere konijn nergens last van heeft. In dit geval is er geen besmettelijke snot

Therapie ….

Allereerst behandelen we konijnen met snot medicamenteus voordat we diagnostiek met röntgenfoto’s en rhinoscopie inzetten.

Medicamenteuze behandeling:

We  behandelen konijnen met besmettelijke snot met een antibioticum, een NSAID (pijnstiller met ontstekingsremmer) en we spoelen de neusgaten uit zodat de snot wordt weggespoeld. We gebruiken daarin een middel dat de pus oplost (acetylcysteïne 600 mg in 500 ml fysiologische zoutoplossing) zodat deze makkelijker weg kan worden geniest. Ook gebruiken we een medicijn dat mucolytisch werkt (de pus dunner maakt) zoals broomhexine.

Verder onderzoek met een rhinoscoop:

Als de snot en/of het niezen niet overgaat dan gaan we een stap verder met diagnostiek. Hiervoor maken we röntgenfoto’s en voeren een rhinoscopie uit en gaan op zoek naar  een oorzaak van de snot.

Van 2016 tot 2018 hebben we bij meer dan 100 konijnen een rhinoscopie uitgevoerd. We zijn daarbij het volgende tegen gekomen.

Als we met de röntgenfoto’s en rhinoscopie geen oorzaak kunnen vinden dan is er sprake van “besmettelijke” snot. In 40 % van onze rhinoscopiën zien we alleen snot. We zuigen deze snot met een afzuigbuis weg en gaan het konijn behandelen met neusspoelingen en antibioticum.

Rhinoscopie ….

We kijken we met een starre dunne videoscoop (1,9 mm rhinoscoop met 0 en 30 graden hoek) in de neusgangen waar de snot zit. We zoeken in de bovenste laterale neusgangen en meer naar achteren in de neusgang. We proberen de bodem van de neusgang, overgang naar de keelneusholte, de scheiding naar de andere neusgang (orifice) en de uitgang van de sinusholte in beeld te brengen.

Als we snot tegenkomen dan zuigen we dit met een afzuigsysteem weg. We proberen de pus weg te zuigen in plaats van de neus schoon te spoelen met fysiologische zoutoplossing. Dat vertroebelt namelijk het beeld. We hebben een tandheelkundig afzuigapparaat voor het afzuigen aangeschaft. We zuigen met 5 en 7 french starre afzuigbuizen het snot en slijm uit de neusgangen weg.

Snot droogt in door de neusademhaling ….

De snot kan door de ademhaling sterk indrogen en hierop wordt weer nieuwe snot gevormd. We zien soms diep in de neusgangen harde slijm proppen of zelfs taaie slijm draden die moeilijk weg te zuigen zijn met onze sterke afzuiger. De afzuiger moet door smalle zuigbuizen, 5-7 french dik, de taaie snot wegzuigen. Als we de snot vast kunnen zuigen aan de afzuigbuis dan trek je af en toe deze snotprop zo uit de neus.

Enkele voorbeelden ….

We zullen enkele voorbeelden laten zien: zoals een jong konijn met alleen maar besmettelijke snot, een konijn met een sterke harde slijmprop en een konijn met een grote slijmprop die supersterk ingedroogd was.

Izzy een paar maanden oud …. Besmettelijke snot ….

We hebben een jong konijn met stevige snot gezien. Er werd alleen snot gevonden in de neusgangen en we hebben alles zo goed mogelijk weggezogen. De nabehandeling bestaat uit antibioticum, neusspoelingen en broomhexine.

Er is geen afwijking aan het gebit te zien.

Izzy wordt geïntubeerd en we gaan in de neus kijken. We komen pus tegen en hebben alles weggezogen.

De nabehandeling bij Izzy is medicamenteus: neusspoelen, slijmoplossers, antibioticum gedurende 4 tot 6 weken.

Een ander voorbeeld: stevige ingedroogde snot ….

Bij het onderstaande konijn was in het verleden een grasspriet weggehaald. Nu is na een aantal jaar later in de andere neusgang snot ontstaan. Door het ademen is deze snot ingedroogd en was lastig weg te zuigen. Uiteindelijk hebben we een snot bolletje weg kunnen zuigen.

Bij de bacteriële kweek is te zien dat dit soort ingedroogde snotproppen bestaan uit Pseudomonas bacterien.

Op de film hieronder is nog een konijn te zien dat last had van een erge stevige slijmvlies prop. Hier was al lange tijd snot aanwezig. Het gevolg was een ingedroogde snot prop die niet weg te spoelen was. Ook is het neustussenschot achterin de neus weg. Normaal is de linker en de rechter neusgang strikt gescheiden, maar als de snot lang aanwezig is dan kan het slijmvliesweefsel in verval raken. Dit is te zien op het einde van de film …