Gebitsproblemen door verkeerde voeding:
Er zijn twee stromingen die het ontstaan van gebitsproblemen verklaren.
1. Te weinig slijtage door het eten van onvoldoende ruwvoer, zoals hooi en dergelijke.
2. Onvoldoende opname van calcium en vitamine D zorgt dat er metabolic bone disease ontstaat. Het bot van de kaken wordt slapper en slapper.
Naar onze mening als dierenartsen van Dierenkliniek Wilhelminapark is de 2e optie de voornaamste oorzaak van het ontstaan van gebitsproblemen:
Het calcium en vitamine D tekort is de voornaamste oorzaak van het ontstaan van gebitsproblemen!
ADD – Acquired Dental Disease = verkregen gebitsprobleem ….
Konijnen hebben een ongewone calciumstofwisseling. Wanneer een konijn voeding met te weinig calcium en vitamine D krijgt ontstaat er een tekort aan calcium in het bloed.
Een konijn dat bijvoorbeeld gemengd voer krijgt eet vaak alleen de lekkere dingen op. Het zal vaak de bikskorrels die er tussen zitten laten liggen. Deze bikskorrels zijn juist belangrijk voor de calcium en vitamine D opname van het het konijn en het krijgt dus te weinig hiervan. Dit zal er toe leiden dat het konijn calcium uit zijn kaakbot gaat halen.
Hierdoor ontstaat botontkalking. Dit heet osteodystrofie, of medisch niet helemaal correct, “osteoporose”.
Het kaakbot wordt slapper en de kieswortels slijten niet op elkaar af, maar groeien het kaakbot in. Als ze tegen de cortex aangroeien die stevig is dan gaan de kiezen scheef groeien. Het gevolg hiervan is dat er slijtage problemen ontstaan waardoor haken gevormd worden!
In de bovenkaak gaan de haken uitgroeien richting het wangslijmlvlies en in de onderkaak gaan de haken richting de tong uitgroeien.
Te weinig calcium en vitamine D …
Door calciumtekort kan een aantal problemen ontstaan zoals:
- Afwijkende stand (malocclusie) van de kiezen doordat de kiezen losser in het kaakbot komen te staan. Hierdoor ontstaan, door afwijkende slijtage, haken op de kiezen welke de tong en de wang kunnen beschadigen.
- Afwijkende stand (malocclusie) van de snijtanden waardoor deze niet goed op elkaar afslijten. Ze kunnen in een verkeerde richting groeien en worden daardoor te lang. Ook kunnen de bovensnijtanden scheef gaan groeien zodat ze naar buiten gaan wijken en niet meer op de ondersnijtanden afslijten.
- Glazuur defecten van de snijtanden waardoor horizontale richels ontstaan in de snijtanden.
- Wortels kunnen in de verkeerde richting gaan groeien. Ze kunnen richting het bot groeien als door botontkalking de tegendruk van het bot wegvalt. Hierdoor kunnen standsafwijkingen met als gevolg slijtage problemen zoals haken ontstaan. Ook kunnen er door de losse elementen bacteriën onder het slijmvlies komen waarna ontstekingen en abcessen ontstaan.
Op de onderstaande foto’s zijn haken op de kiezen van de onderkaak en de bovenkaak te zien: onderkaak = tongwond en bovenkaak wangslijmvlieswond ….
Op de onderstaande foto’s zijn haken op de kiezen van de onderkaak en de bovenkaak te zien. Klik op de foto voor een uitvergroting.
Niet altijd geven de haken op de onderkaak tongwonden en op de bovenkaak wangslijmvlieswonden ….
Op de onderstaande foto’s zijn haken te zien die zich niet aan de regels houden: dit zijn de uitzonderingen: zie hieronder de linker foto’s ….
En we laten de langste haak zien die we ooit hebben gezien bij een konijn: rechter foto’s ….
Teveel calcium…
Een te hoog calciumgehalte in de voeding zal juist leiden tot een stijging van het calciumgehalte in het bloed. Hierdoor ontstaat, in tegenstelling tot bij andere diersoorten, een verhoging van het calcium in de urine waardoor blaaszand of blaasstenen kunnen optreden. Geef dus nooit knaagstenen aan een konijn want deze bevatten teveel calcium!
Houd 20 gram per kilogram lichaamsgewicht voor uw konijn aan. Let op dat uw konijn niet teveel konijnenvoer eet. Dan wordt het namelijk te dik en ook krijgt het teveel calcium binnen.
De juiste hoeveelheid konijnenvoer is van levensbelang voor je konijn!
Een diëet voor het konijn moet aan de volgende voorwaarden voldoen.
- onbeperkt hooi
- 20 gram konijnenvoer (biks) per kilogram lichaamsgewicht
- groenvoer
Goed voer…
Het is dus belangrijk om een konijn een goed uitgebalanceerd dieet te geven. Dit bestaat uit veel hooi van goede kwaliteit, groenvoer en bikskorrels. Als uw konijn selectief eet (alleen de lekkere dingen uit het voer opeet) geef het dan een bikskorrel. Goed voer in een goede verhouding is ook heel belangrijk voor een goede darmwerking. Het is ook van belang dat een konijn de juiste hoeveelheid voer krijgt. Houd 20 gram per kilogram lichaamsgewicht voor uw konijn aan. Let op dat uw konijn niet teveel konijnenvoer eet.
Kijk voor meer informatie over de voeding bij het konijn en de twee soorten keutels die konijnen hebben op onze andere website: www.dierenkliniekwilhelminapark.nl bij voeding
Wij raden aan…
Wij als dierenartsen van Dierenkliniek Wilhelminapark adviseren om brokjes uit één stuk te geven en geen gemengd voer!
Supreme Science Selective…
Selective is speciaal ontwikkeld voor konijnen die erg kieskeurig zijn met eten en alleen de lekkere hapjes opeten. Selective bestaat uit één soort brokjes die alles bevatten wat uw konijn nodig heeft om gezond en fit te blijven. Deze voeding is zeer vezelrijk zodat uw konijn er goed op moet kauwen (dit helpt bij het afslijten van zijn tanden) en de vezels zorgen tevens voor een betere spijsvertering. Daarnaast bevat Selective een zogenaamd prebioticum dat ervoor zorgt dat de goede bacteriën in de darmen extra gevoed worden wat ten koste gaat van de ziekteverwekkende bacteriën. Supreme Science Selective bevat smakelijke kruiden en specerijen zodat uw konijn er met veel smaak van zal eten.
Hooi is het voornaamste onderdeel van de voeding van een konijn ….
Een konijn moet heel veel hooi eten. Het is een voer dat laag in energie zit en veel ruwe vezels bevat. Dit is goed voor de ontlasting (- maagdarmwerking), het gewicht en voor het gebit. Omdat het konijn de hele dag bezig is met eten slijten de kiezen goed op elkaar. We adviseren om minstens net zoveel hooi te geven als het konijn groot is.
Wat kun je bereiken met goed voer?
Als je horizontale richels – ribbels op de tanden ziet ontstaan dan kun je door het aanpassen van de voeding en extra vitamine D geven het ontstaan van ADD – Acquird Dental Disease – gebitselementen voorkomen.
Hieronder is het resultaat te zien van de voeraanpassing ….
Andere vormen van ADD kiezen ….
Niet alleen haken ontstaan op de kiezen, maar er zijn ook andere uitings vormen van ADD namelijk afwijkende kiezen qua vorm en structuur.
Een konijn met ADD kan goed leven zonder dat het een goed gebit heeft ….
Als er een afwijkend gebit is ontstaan kan het konijn geen hooi en harde groentes eten en zal het moeite hebben om bladgroente weg te kauwen. Daar en tegen kan het konijn wel zachtere groentes en brokjes eten. Een slecht gebit is geen reden om het konijn in te laten slapen als het actief en vrolijk is en graag wil eten! Geef een konijn met een dergelijk slecht gebit met water verweekte brokjes – dit eten ze graag op.
We brengen ADD kiezen door middel van slijpen in model. Je kunt beter niet proberen deze iezen te trekken dat lukt gewoon niet.
Op de foto hierboven zie je dat we de ADD kiezen in model hebben geslepen.
Op röntgenfoto’s is ook goed te zien dat de gebitselementen (tanden en kiezen) ten gevolge van ADD aangetast worden.
PSADD – Progressive Syndrome of Acquired Dental Disease
ADD is een progressieve afwijking. De ADD wordt steeds erger en je ziet dat de afwijkingen aan de kiezen steeds erger worden in de loop van de tijd. Bij konijn Gijs is te zien dat de tanden en kiezen steeds slechter worden.
Ook kan er voedsel vast komen te zitten tussen de kiezen ….
Niet alleen haken of raar gevormde kiezen kunnen ontstaan. We zien ook dat er ruimtes tussen de kiezen komen waar voedsel in vast komt te zitten.
Ons voedingsadvies voor konijnen ….
Een verkeerde voeiding kan aanleiding geven tot gebits problemen. Voorkom het ontstaan van gebitsproblemen, geef een konijn de juiste voeding ….
We willen benadrukken dat het voeren van de juiste voeding veel gebitsproblemen kan voorkomen!
Als er een probleem ontstaan is dan proberen we de achteruitgang van de tanden en kiezen af te remmen door vitamine D en C te laten geven.
Vitamine D en C advies per kg lichaamsgewicht:
Vitamine D geven om de tanden en kiezen te versterken: 1x daags 1 druppel per kg geven op wat eten druppelen en zo geven.
Bij een drogist halen: Kids vitamine D van Davitamon voor 0 – 4 jaar.
Gebruik de variant op waterbasis met 10 µg in 10 druppels 1 druppel is 1 µg. 10 druppels is 400 IE of IU – 1 druppel is 40 IE.
Druppels op waterbasis / Aquosum
Vitamine C om de kiezen beter vast te laten komen te zitten: 1x daags 70-80 mg per kg konijn
1x daags 1 tablet per kg geven. Tablet(ten) vergruisd door wat eten geven of met beetje dwangvoeding ingeven
Bij een drogist kinder vitamine C van 70 mg tabletten halen (of 2x een tablet van 40 mg van Beaphar bij een dierenwinkel halen).
Zoals aangegeven wordt in het boek “BSAVA MANUAL OF RABBIT MEDICIN 2014”: Vitamine C = nodig voor onderhoud en reparatie van bindweefsels = tandvlees en slijmvlies tandkas. Vitamine C wordt bij konijnen aangemaakt in de lever. Het is niet vereist in het dieet, maar supplementatie ter ondersteuning in tijden van stress en ziekte kan gunstig zijn. Er wordt zelfs een dosering tot 400 mg/kg aangeraden. Wij gaan iets minder hoog qua doserings advies.
Disclaimer: we adviseren de vitamine D en C alleen te gebruiken bij konijnen die last hebben en niet bij gezonde dieren ter voorkoming van het eventueel ontstaan van gebitsproblemen. Voorkom het ontstaan van gebitsproblemen door het geven van de juiste voeding.
Zie ons voedingsadvies uitgewerkt in een piramide:
